Çin’in Dev Projesi ve Himalayalar’daki Jeopolitik Değişim
Çin’in enerji hedeflerini destekleyen devasa bir proje olarak planlanan bu mega proje, hem rekorları altüst ediyor hem de Himalayalar’daki ekolojik dengeyi tehdit ediyor. Hindistan ile ilişkileri de jeopolitik bir boyuta taşıyor.
Yıllık 300 milyar kilovatsaatlik devasa üretim kapasitesine sahip olan bu proje, Üç Boğaz Barajı gibi mevcut devasa projeleri geride bırakmayı hedefliyor. Bu 154 milyar euroluk yatırım sadece teknik bir başarıyı değil, aynı zamanda Asya’nın su kaynakları üzerinde bir güç gösterisini temsil ediyor.
Çin, bu projenin amacını ulusal şebekeyi güçlendirmek ve komşu ülkelere elektrik ihraç etmek olarak açıklıyor. Ancak uzmanlar, projenin aslında Pekin’in bölgedeki etkisini artırmayı amaçladığını düşünüyor.
Nehrin Akışı ve Jeopolitik Endişeler
Projenin konumu, endişeleri haklı çıkarır nitelikte. Baraj, Hindistan ve Bangladeş için hayati önem taşıyan Brahmaputra Nehri’nin kaynağı olan Yarlung Tsangpo Nehri üzerine inşa ediliyor. Bu durum, Çin’e nehrin akışını kontrol ederek aşağıda yaşayan milyonlarca insan üzerinde baskı kurma potansiyeli tanıyor.
Gözlemciler, diplomatik krizlerde Çin’in suyu bir silah olarak kullanabileceği endişesini taşıyor.
Ekosisteme Etkiler ve Sosyal Maliyetler
Projenin yarattığı sorunlar sadece jeopolitik değil. Yarlung Tsangpo vadisi, nadir biyoçeşitlilik ve hassas ekosistemlere ev sahipliği yapmakta. Çevre örgütleri, nehrin doğal akışına yapılacak en küçük müdahalenin bile ekosistem için yıkıcı sonuçlar doğurabileceği uyarısında bulunuyor.
Ayrıca, binlerce Tibetlinin yerinden edilmesi, projenin sosyal maliyetini arttırıyor. Çin hükümeti, sismik güvenlik ve teknolojik yeniliklere odaklanarak projenin çevre dostu olacağını iddia ediyor.
Proje ilerledikçe, uzun vadeli etkileri ve komşularla olan ilişkiler konusunda sorular artıyor. Himalayalar’daki kırılgan denge nasıl etkilenecek? Çin, suyu bir koz olarak kullanacak mı? Ve aşağıdaki ülkeler, nehirlerindeki bu dönüşüme nasıl tepki verecek?